Avrupa Birliği’nde ayrılıkçı sorunlar yaşayan diğer ülkeler için Domino endişesi.

İspanya Anayasa Mahkemesi’nin önceki gün Katalonya Özerk Yönetimi’nin pazartesi toplanması öngörülen parlamento oturumunu askıya alması sonrası Barcelona ile Madrid arasındaki ipler iyice gerildi. Özerk yönetimin dışişleri sorumlusu Raul Romeva, dün parlamentonun toplanacağını ve bağımsızlık konusunu ele alacağını söyledi. Taraflar arasında tansiyon yükselirken, AB içinde benzer sorunlar yaşayan ülkeler için mevcut gerilimin örnek teşkil etmesinden endişe duyuluyor.

Katalonya’nın bağımsızlık yönünde adım atması aslında Avrupa Birliği’nin yıllardır çekindiği ancak gerçekleşmesine pek ihtimal vermediği bir gelişmeydi. Brüksel’in, polisin aşırı şiddet kullanımı da dahil olmak üzere, normalde sert şekilde eleştirmesi gereken adımlar karşısındaki düşük tonlu tepkisinin en önemli nedenlerinden biri de Katalonya’nın adımını başka bölgelerin de izleme riskinin bulunması. AB ve üyeleri, Katalonya’nın tüm engellemelere rağmen amacına ulaşması halinde bunun domino etkisi yaratma riskini ciddiye alıyor. Bağımsızlık eğiliminin başından bu yana ağır bastığı ve AB’nin bütünlüğü açısından sorun olarak görülen bölgelerden öne çıkanlar şunlar:

Domino endişesi

Bask Bölgesi: Katalonya’daki referandumun ardından gözlerin ister istemez döndüğü ilk yer Bask Bölgesi. İspanya’daki diktatörlük döneminde baskı altında kalan, bunun da etkisiyle bağımsızlık fikrinin daha da zemin kazandığı ve ayrılıkçı terör örgütü ETA’nın doğduğu yer olan Bask Bölgesi’nin zengin Katalonya’ya göre en önemli ‘dezavantajı’ ekonomisi.

İskoçya: 300 yılı aşkın süredir parçası olduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için 2014’te referandum düzenleyen ancak bağımsızlık yanlılarının kaybettiği İskoçya’da ikinci bir referandum olasılığı giderek yükseliyor. Bunun en önemli nedeni ise Birleşik Krallık’ın, AB’den ayrılma kararı alması.

Flaman Bölgesi: Belçika’nın kuzeyindeki Flaman Bölgesi, zaman zaman bağımsızlık fikrini ısıtsa da şu ana kadar bu doğrultuda sonuç doğuracak nihai adımı atma aşamasına gelmedi. Ekonomik açıdan ülkenin güneyindeki Valonlara oranla daha iyi durumda olan Flamanlar, federal yapılı Belçika’da güneyi ‘yük’ olarak görüyor. Flamanların olası bir bağımsızlığa destek verme oranı Katalan ya da Bask bölgeleriyle kıyaslandığında oldukça düşük kalıyor.

Padanya: Belçika’dan yaşanan çekişme İtalya’nın kuzeyindeki zengin Padanya için de geçerli. Kuzey Ligi (Lega Nord) Partisi son yıllarda bağımsızlık için giderek artan yoğunlukta çaba harcıyor. Bu bölgedeki bağımsızlık fikri de neredeyse tamamen ekonomik odaklı. Şu anki çaba ise bu bölgeye daha fazla otonomi sağlamak. Bu doğrultuda Lombardiya ve Veneto’da 22 Ekim’de danışma nitelikli bir referandum düzenlenmesi öngörülüyor.

Korsika: Fransa’ya bağlı Korsika’da, ada olmasının da etkisiyle, ayrılıkçı eğilimler oldukça canlı. Bask Bölgesi’nde olduğu gibi geçmişte Korsika’da da ayrılıkçı hareketler şiddet eylemleriyle, özellikle de FLNC adlı örgütünkilerle, desteklendi. Katalonya’dakine benzer bir referandum düzenlenmesi halinde sonucun da aynı doğrultuda olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Korsika’daki öncelikli hedef tam bağımsızlıktan ziyade otonomi.
- Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Carles Puigdemont’un İspanya Anayasa Mahkemesi’nin askıya aldığı parlamentonun gelecek pazartesi günkü oturumunu o gün yerine ertesi gün salı gerçekleştirmeyi değerlendirdiği bildirildi.

- İspanya’dan geçen pazar günkü referandumda polisin sert müdahalesinden ötürü özür açıklaması geldi. Merkezi yönetimi temsil eden Katalonya Valisi Enric Millo, “Pişman olduğumu, müdahale eden polisler adına özür dilediğimi söylemek dışında yapabileceğim bir şey yok” dedi.

- İngiliz Independent gazetesi, Madrid’in Katalonya’ya aralarında Irak ve Afganistan’da görev yapanların da olduğu 20 kamyon asker gönderdiğini yazdı.

- Diğer taraftan Katalonya’nın özerk polis gücü “Mossos d’Esquadra”nın şefi, Josep Lluis Trapero dün Madrid’de “devlete karşı isyan” suçlamasıyla hakim karşısına çıktı.

- Ayrıca İspanya parlamentosu şirketlerin taşınmazlarını Katalonya’dan çıkarmalarını kolaylaştıran bir yasayı dün kabul etti.